Fotoğrafçı Yarasa

Güneşin gökyüzünden ayrılmasıyla birlikte eşyalarımızı sırtımıza yüklemiş ve yola koyulmuştuk. Yokuş çıkmayı hiç sevmiyordum, günlük hayatta gerekmedikçe hiç yerinden kalkmayan bir insan olarak nefes nefese kalıyordum. Çoğu zaman beni beklemiyorlardı, sırtımda taşıdığım eşyaları yerlerde sürüyerek bir kaplumbağadan daha yavaş adımlarımla yola devam etmeye çalışıyordum. Bana aldırmadan gidiyorlardı. Yükün neredeyse tamamı benim sırtımdaydı ve benimle birlikte o yokuşu tırmananlar benim önemsiz ama asla gitmesine izin verilmeyecek bir varlık olduğuma hep birlikte karar vermişlerdi. İlk gün oldukça sıska ve esmer biri benim yorgunluktan yere yığılacağımı gördüğünde düşmemem için tutmuştu. Bu kişiyi gruptakiler çok severdi, güneşin doğmasına yakın mağaralara çekildiğimizde etrafına bütün ahaliyi toplar, başından geçen maceralı anıları –bence uyduruyordu- anlatır, herkes meraklı gözlerle onu pür dikkat dinlediğinde zevkten dört köşe olurdu. Yanıma gelip beni tuttuğunda endişelenmemem gerektiğini, zamanla alışacağımı söyleyip beni rahatlatmaya çalışmıştı. O gün ona kanım kaynamıştı ancak günler geçtikçe onun da benim ne kadar acı çektiğimi umursamadığını anlamıştım. Şimdi onlarla aramda çok fazla mesafe vardı ve yine benim varlığımı unutmuşlardı. Yine o neşeli yolculuk türkülerini söylüyorlardı. Biraz soluklanmamın bana iyi geleceğini düşündüm ve umursanmayışın getirdiği rahatlıkla, asla uzun sürmeyecek bir umursanmayış, bir ağacın altına oturdum. Yükleri yanıma koydum ve sırt çantamı çıkardım. Derin bir soluk ve aldım ve acıdan inleyen bacaklarımı ovdum.

Ben nereden buradayım, diye sordum kendime. Üç dört ay önce bana aldırmadan türküler çığırarak giden bu insanlarla, insanımsılar da olabilirler, hiçbir yerde karşılaşmamıştım, hayatımın hiçbir evresinde bir kere bile onlarla selamlaşmamıştım, varlıklarından da emin olmadığım kişilerdi. Fotoğrafçıydım ben, zamanında düzgün bir akademik hayatı elimin tersiyle itmiş ve lise eğitimimi yarıda bırakmıştım. Ama fotoğrafçı olmaya bundan hemen sonra karar vermemiştim. Yıllarca avarelik ederek geçirdiğim yıllardan sonra aileme ve dostlarıma “Bakın, ben de meslek sahibiyim!” demek için bu mesleği seçmiştim kendime. Başlarda böyle bir etiket için fotoğraflar çeksem de daha sonra benim için bir tutkuya dönüşmüştü bu meslek. Önce dağınık bir masadaki her şeyi bulanıklaştırıp bir cam bardağa odaklanmıştım. Daha sonra öylesine katıldığım bir düğünde gelin ve damat çok beğenmişti onların haberleri olmadan çektiğim fotoğrafları. Bu şekilde bir sürü düğüne katılarak fotoğraflar çekmiştim ve ünüm yayılmıştı. İnsanlar artık para vermeye başlamışlardı bana. Kısa süre sonra manzara fotoğrafları çekmeyi kafama koymuştum. İşte o zaman karşılaşmıştım onlarla. Güneş henüz batmıştı o gün. Yanıma gelmişti biri. Türkçe bilmiyordu ama yine de tuhaf bir şekilde aynı dili konuştuğum insanlardan daha iyi anlaşabiliyordum. O da cılızdı ve esmerdi, çok uzun boyluydu. Elimdeki fotoğraf makinesini işaret etmişti, fotoğrafını çekmemi istiyordu. Tamam, dedim ve kamerayı doğrultunca öyle bir gülüş gördüm ki, fotoğrafında neşeli görünmek istiyordu. Çok güzel bir gülüştü bu. Onun öyle güldüğünü görünce dayanamadım, ben de kahkahalar atmaya başladım. Çektikten sonra yanıma geldi hemen. Elinde silah vardı, ancak bana zarar vermeyeceğinden o kadar çok emindim ki, yıllardır tanıdığım bir dostum gibiydi. Fotoğrafını görünce kahkaha atmaya başladı. “Şu halime bak!” dedi kendi kendine ve tekrar gülmeye başladı. Türkçe konuşmadığından adım gibi emindim. Ancak daha önce böyle fonetiği olan bir dili hiç duymamıştım. Geleceğin ölü dili olmaya aday olmuş dillerden biriydi sanki. Herhalde Anadolu’nun küçük köylerinden birinden gelmiş, diye düşündüm. İstanbul gibi bir şehrin bu kadar çok farklı insanlar barındırması gayet olağandı sonuçta. Türkçeyi anlamayacağını biliyordum ama yine de söylemekten alıkoyamadım kendimi. “Ne kadar güzel bir gülüşün var.” dedim. Anlamıştı. Ama Türkçe olarak cevap vermemişti. Ben de anlamıştım. Bu benim için de şaşırtıcı ve keyifliydi. Bir insanla, aslına bakarsanız görüntüsü bir insana pek benzemiyordu, uzun yıllardan sonra kim olduğu belirsiz olan bu kişiyle konuşurken kendimi güvende hissetmiştim nedenini bilmeden. Bir fotoğrafını daha çekmemi istedi. Bu sefer kayalıkları işaret etti. Arkasında o kocaman denizin görünmesini istiyordu. Yine aynı şekilde olmuştu. Ben kahkahalar atıyordum, o da kocaman gülümsüyordu. Sonra teşekkür etti ve hızlıca koşarak gitti. Benim yüzümden gülümseme silinmemişti. Fotoğrafçılık gerçekten de beni mutlu ediyordu. Ben de eve gittim yüzümdeki gülümsemeyle birlikte. Kendimi hemen yatağa atıp çektiğim fotoğraflara baktım. Klasik, yaratıcılığı olmayan fotoğraflar çekmişim bugün. Sonra o adını bilmediğim kişinin fotoğrafına denk geldim. Tekrar engel olamadım kahkahalarıma. Bir daha gitmeye karar verdim oraya. Gittiğimde öğle saatleriydi. Gelmeyeceğini hissediyordum ama “Belki karşılaşırız” umudum vardı içimde nedenini bilmediğim halde. Fotoğraf çekmek içimden gelmiyordu. Bir banka oturdum ve insanları izlemeye başladım. Bu insanlardan hiçbiri fotoğraflarını çekmemi istemezdi. En az yarısının mutsuzluğunu fotoğraf kareleri düzeltemezdi. Bazılarının da fotoğrafını çekilmesine hiç gerek yoktu. Onlar kameraya bakmadan, karşındakinin gözlerinin içine dimdik bakarken de gülümseyebilir, kahkaha atabilirlerdi. Bense… Sanırım başkalarının mutluluklarından mutlu oluyordum.

Fotoğraf makinemi havaya kaldırıp bulutların, kuşların fotoğraflarını çekerek oyalandım. Elimde kayda değer hiçbir fotoğraf yoktu. Hava kararmıştı. Bugün tatilim olsun öyleyse, dedim ve fotoğraf makinemi sırt çantama koyup bir yerlerde yemek yemek için ayaklandım. İlk adımımı attığım an onu gördüm. Fotoğraf makinesinin arkasından gülümseyen o yüzü. “Dur!“ diye seslendi bana. Yine aynı kahverengi kıyafetlerini giymişti. Durdum, sessizliği bozmak istiyordum. Ama aklımda ne diyebileceğime dair en ufak bir fikrim yoktu. “Tekrar merhaba.” dedim ve onun gibi gülemesem de tebessüm ettim. O da zaten fotoğraflarında gülümsüyordu sadece. “Konuştuklarımı anlayabiliyorsun,” dedi. “Ben de seni anlayabiliyorum.” Aynı dili konuşmadığımızdan emin olduğum halde nasıl iletişim kurabildiğimiz hakkında bir fikrim yoktu. “Dünkü fotoğraflar için teşekkürler. Uzun zamandır kendimi görmedim, biliyor musun?” Şaşırmıştım. Demek o yüzden bu kadar çok neşeliydi. Uzun zaman sonra kendini görmek isteyen biri karşısında mutlu birini bulmak istiyordu. Bir fotoğraf karesi bir kara delik gibiydi, fotoğrafı çekilen kişi mutlu olmadığı zamanlarda bile gülümsüyordu, fotoğraf karesi de mutsuzluklarını içinden alıyordu, hapsediyordu kareye, sonra da yok ediyordu. Bunu anlamak fotoğraflara olan saygımı arttırmıştı. Ama nasıl kendini görmüyordu, aynaya da mı bakmamıştı hiç?  Düşüncelerimi okumuştu sanki. “Bir ayna görmeyeli uzun zaman oldu,” diye cevap verdi. “Suyun üzerinde yansımama da bakabilirdim, ama sudan korkuyorum.” Konuyu değiştirdi. “Buraya tekrar geleceğini tahmin etmiştim.” “Belki tekrar karşılaşırız diye düşündüm. Tam gitmeye karar verdiğimde karşılaşmamız güzel bir tesadüf oldu.” Kendini suçlu hissetmişti. “Gün ışığı varken çok korkunç bir yüzüm oluyor, insanları korkutmak istemiyorum. Karanlıkta daha az korkutucu oluyor. Diyecek bir şey bulamamıştım. Korkunç olmasa da garip bir yüzü vardı. “Ailem de benim gibi. Kendilerine yarasa derler.” Daha fazla konuşmak istemiyordu. “Neyse. Fotoğraflar için çok teşekkür ederim. Ben gideyim. Hoşça kal!” Öylece kalakalmıştım.  Neden korkunç olsun ki bir insanın, affedersiniz, bir “yarasa” nın yüzü?  Neden kendiyle barışık olmazdı ki hiç kimse? Çocukluğumda çok şişman olduğum için dışlandığım günleri hatırladım birden. Onlara aldırmadığımı anladıklarında tavırları da değişmişti. En sevilen, sözüne en çok güvenilen bir insan olmuştum onların gözünde.  O “yarasalar” a da gösterecektim kendileriyle barışık olmaları gerektiğini. Kim, neden korkup kaçsın ki onları gündüz görünce? Böylesine değerli bir gülüşü olan birinden kim kaçardı ki? Onlara kanıtlayacaktım. Peşinden gittim. Güler yüzlü yarasa durmak bilmeden saatlerce yürüdü, ben de arkasından takip ettim onu. Arada bir türküler söyledi yorgunluğunu unutmak için, ben de sessizce eşlik ettim. Bir yerde durdu, ağacın dibine gömdüğü kılıcı aldı, elinde tuttuğu küçük silahı da cebine yerleştirdi. Ağaçtan birkaç yaprak kopardı, parçalayıp yere attı. Şimdiye kadar beni fark etmemesi şaşırtıcıydı, belki de umursamak istemiyordu, sanki yürüyecek daha yüz yıllık yolu var gibiydi.

Birkaç saat geçtikten sonra ateşin başında küçük şişelerin içindeki içecekleri içen “yarasalar” ı gördü. “Ben geldim!” diye bağırdı. Ona hoş geldin diyen birkaç kişi yanına geldi. Boynuna atladı bir tanesi. Elinden tutup ateşin başına götürdü. Herkes ona hesap soran gözlerle bakıyordu. Onları endişelendirdiği çok belliydi. Açıklama yapmak zorunda hissetti. “İnsanların şehrine gittim.” Korktuklarını anlayınca endişelenmemeleri için daha da ayrıntıya girdi. “Merak etmeyin, bir şey olmadı. Beni insan sanan biriyle karşılaştım, fotoğrafımı çekti. Yıllar sonra kendimi gördüğümde nasıl hissettiğimi tahmin edemezsiniz. Saçlarımın döküldüğünü biliyordum, yaşlanıyordum, göreceğim her şeye kendimi hazırlamıştım. Yüzümdeki yorgunluğu görmek istemediğim için gülerek poz verdim. Yine de…” devam etmek için kendini zorladı. “Bu kadarını tahmin etmemiştim. Gün geçtikçe daha da korkunçlaşıyorum.” Gözlerinden bir damla yaş döküldü. “Bizim için korkunç değilsin, diğer ırklar bizim korkunç olduğumu düşünüyorsa ne olmuş? Bizi yakalayıp gösteri maymunları haline getiremeyecekler, buralardan gideceğiz, kimsenin bizi bulmayacağı yerlere gideceğiz. Kendini görmesen ne değişecek ki? Biz seni görüyoruz, hiç de korkunç olmadığını biliyoruz.” Derin bir nefes aldı. “Sakın bir daha oraya gitme. Bizim yanımızdan ayrılma. Yaşadığımızı öğrenirlerse her şey mahvolur. O karşılaştığın insan senin insan olmadığını anlasaydı neler olurdu, düşünebiliyor musun?” Özür diledi hemen hatasını telafi etmek için. Yine de mutluydu. Kendini görmüştü yıllar sonra. Değmişti. Düşüncelerinden uyandırıldı. “Al bunu iç, uzun bir süre yemek bulamayacağız.”

Duyduklarım karşısında ne diyeceğimi bilemiyordum. Onlara bir şey kanıtlamaya çalışmamalıydım. Geri dönmeli, hiçbir şey duymamış gibi davranmalıydım.

Ama mümkün olmadı. Tam gitmeye hazırlanırken içlerinden biri beni gördü. Bağırarak diğerlerini de başıma topladılar. Fotoğrafını çektiğim o “yarasa” yla göz göze geldiğimde kendimden o kadar çok utanmıştım ki gözlerimi kaçırdım hemen. Yerin dibine girmek istiyordum. Kimselere bir şey söylemeyeceğime dair defalarca kez yemin etsem de onların güvenini asla kazanamayacağımı biliyordum. Gitmeme izin vermeyeceklerdi. Ben de onlardan olmak zorundaydım. Irk olarak benzemesem de kendimi öyle hissetmek zorundaydım artık. Ben de kendime yarasa demeliydim.

Gündüzleri onlar dışarı çıkamadığı, daha doğrusu, çıkmadıkları için benim de çıkmama izin vermiyorlardı. Ardıma bakmadan koşup birilerine haber vermeye gideceğimden korkuyorlardı. Güneş battığındaysa hemen yola koyuluyorduk. Saatlerce, durmadan, dinlenmeden… Beni umursamazlar, günün her saati ben yokmuşum gibi davranırlardı ancak kaçıp her şeyi anlatmamdan korktukları için de bir gözleri daima benim üstümde olurdu. Az önce kendime sorduğum sorunun cevabı buydu işte. Bu yüzden buradayım.

Çok kötü biriyim, dedim kendime. “Fazla iyisin.” dedi fotoğrafını çektiğim yarasa. Elimden tutup beni ağacın altından kaldırdı. “Gitmene izin vermeyeceğiz. Keşke beni takip etmeseydin.” dedi çatlayan sesiyle. “Hadi yürü.”

Hiçbir ırk tarafından tehdit edilmeyecekleri bir yer bulana kadar yürüyecektik ve sanırım bu yürüyüş sonsuza kadar sürecekti.